Jak chronić się przed kleszczami, nie zamykając się w domu?!

Jesteśmy już na miejscu - w przepięknym krynickim lesie :) Wczoraj powitało nas gorące słońce, a w nocy ogromny deszcz :) Julcio już skorzystał z morskiej kąpieli, bawił się na plaży i zebrał pierwsze muszelki. Odwiedziliśmy też krynickie molo, przystań rybacką i zjedliśmy pierwsze w tym roku gofry z owocami. Najwięcej czasu spędzamy w "naszym" lesie - czyściutkim, zielonym i cudnie pachnącym przyrodą. Uwielbiamy takie wakacje i każdego roku niecierpliwie czekamy na powrót do Krynicy. Wypoczynek w lesie ma same plusy, może poza jednym - kleszczami!

Pomimo tego, że te pasożyty można spotkać dosłownie wszędzie, nawet na chodnikach i na ulicy, to nie da się ukryć, że w miejscach gdzie rosną trawy, krzewy i drzewa jest ich znacznie więcej.

Nie ukrywam, że boję się ich, ale gdybyśmy mięli unikać miejsc, w których można je spotkać, to musielibyśmy po prostu zamknąć się na kilka miesięcy w domu. Dla mnie jest to niewyobrażalne! 

Teraz jesteśmy w Krynicy Morskiej. Codziennie spacerujemy leśnymi ścieżkami i "mieszkamy" wśród traw i drzew. We wrześniu wybieramy się w Bieszczady. Nie rezygnujemy ze spędzania czasu na świeżym powietrzu, dlatego, że boimy się kleszczy.

Są one niebezpieczne i nie ma co do tego najmniejszych wątpliwości. Coraz więcej się o tym mówi i na szczęście coraz więcej osób zdaje sobie sprawę z niebezpieczeństw jakie niosą. Pomimo, że sama się ich panicznie boję, to nie zamykam się w domu, a staram się zabezpieczyć siebie i swoją rodzinę przed nimi, szukając możliwości ochrony.

Żeby wiedzieć jak się bronić przed kleszczami, warto poznać kilka faktów na ich temat:

• Kleszcze są pasożytami z rodziny pajęczaków, i aby się rozwijać potrzebują krwi,
• W Polsce występuje 21 gatunków kleszczy. Jednak najczęściej mamy do czynienia z trzema z nich, tymi najbardziej niebezpiecznymi: kleszczem pospolitym, kleszczem łąkowym, obrzeżkiem gołębim,
• Największa aktywność kleszczy przypada na okres od późnej wiosny do wczesnej jesieni, a swoje ofiary przeważnie atakują w godzinach porannych i od późnego popołudnia aż do zmierzchu,
• Kleszcze zamieszkują głównie obrzeża łąk, pól, lasów i terenów z zielenią, co nie oznacza, że nie można ich spotkać w w centrum miast,
• Kleszcze nie spadają z drzew, a znajdują się głównie w trawach, krzewach, nisko na drzewach. Można znaleźć je w leszczynie, paprociach, czarnym bzie. Potrafią wspiąć się maksymalnie do 150 cm,
• Nie przepadają za słońcem, ale lubią ciepłe oraz wilgotne miejsca,
• Kleszcze potrafią wyczuć ofiarę nawet z 20 metrów! Reagują na zapach potu, feromony, temperaturę ciała, wydychane powietrze. Potencjalnego żywiciela namierzają tzw. narządem Hallera, umiejscowionym na pierwszej parze nóg, będącym zmysłem węchu i receptorem wilgotności,
• Pasożyt nie od razu wbija się w ciało swojej ofiary. Kiedy już się znajdzie na skórze, szuka dogodnego miejsca, które będzie zaciszne, ciepłe i wilgotne. Może tak wędrować po ciele nawet przez godzinę. Miejsca, które najczęściej wybiera to: pachwiny, okolice kolan i pach, łokcie, linia włosów, okolice ucha, pośladki,
• Kleszcze są ślepe i nie identyfikują ofiary po kolorze ubrania, warto jednak zakładać ubrania jasne, na których łatwiej będzie je zauważyć,
• Ugryzienie kleszcza jest bezbolesne. Pomimo tego, że wbija się głęboko w skórę, to automatycznie wprowadza wydzielinę mającą działanie znieczulające i opóźniające reakcję zapalną u ofiary,
• Nie każde ukąszenie kleszcza jest groźne, gdyż nie wszystkie kleszcze zarażają. Niemniej jednak, każde miejsce po ukąszeniu należy uważnie obserwować, a każde niepokojące objawy powinny być jak najszybciej skonsultowane z lekarzem.

Kilka odpowiedzi na pytanie jak obronić się przed kleszczami można wywnioskować z powyższych punktów (m.in. unikanie miejsc trawiastych, noszenie jasnych ubrań, unikanie wychodzenia do parku w godzinach rannych i popołudniowych). 

To co jest jeszcze niezwykle istotne to :

• Każdorazowe, dokładne oglądanie ciała po powrocie z lasu, parku i każdego miejsca, gdzie mogą czaić się kleszcze. Warto też obejrzeć i wytrzepać ubrania,        
• Należy też pamiętać o odpowiednim osłonięciu ciała zakładając długie spodnie, bluzkę z długim rękawem, skarpety, a na głowę czapkę lub kapelusz. Oczywiście nie wszystko to jest tak łatwe do zrealizowania, ponieważ ciężko w upalny dzień chodzić w długich spodniach czy bluzie,
• W aptekach i wielu sklepach można dostać różnego rodzaju środku odstraszające owady, w tym także kleszcze. Ponieważ w każde lato spędzamy prawie miesiąc w lesie, miałam okazję stosować również tego typu odstraszacze. Należy jednak pamiętać, że nie wszystkie tego typu środki można stosować u dzieci, dlatego warto im się wcześniej przyjrzeć,
• Jeśli macie zwierzęta domowe powinniście pamiętać o zabezpieczeniu również ich przed tymi pasożytami. Nie tylko mogą przynieść w sierści kleszcza do mieszkania, ale również same mogą stać się jego ofiarą. 

Infografika pochodzi z Poradnika: "11 sposobów na skuteczną ochronę przed kleszczami"

A jeśli już znajdziecie wbitego kleszcza, pamiętajcie, że:

• Kleszcz powinien zostać jak najszybciej usunięty. Nie wolno czekać, aż sam odpadnie!
• Im szybciej kleszcz zostanie usunięty, tym mniejsze jest ryzyko zakażenia,
• Kleszcza należy usunąć przy użyciu pęsety lub przeznaczonych do tego przyrządów (np. trixie, kleszczołapki). Nie wolno wykręcać kleszcza palcami, szarpać ani rozgniatać! Pamiętajcie, że kleszcz musi zostać usunięty w całości!
• Jeśli nie sami nie potrafimy usunąć kleszcza, należy zgłosić się do osoby posiadającej już doświadczenie,
• Kleszcza nie wolno niczym smarować. Niegdyś polecane smarowanie tłuszczem czy alkoholem powoduje, że kleszcz się dusi i wymiotuje, a tym samym przekazuje nam więcej szkodliwej substancji,
• Usuniętego pasożyta nie wolno wyrzucać do kosza, a najlepiej jest go spalić lub rozgnieść o twardą powierzchnię,
• Usuniętego kleszcza możemy też włożyć do szczelnego pojemnika i wysłać do badania,
• Miejsce po ukąszeniu należy uważnie obserwować.

Do lekarza należy się zgłosić kiedy:

• Zawsze kiedy podejrzewamy, że kleszcz mógł być zarażony,
• Kiedy w okolicy ukąszenia pojawił się rumień wędrujący (powiększająca się czerwona plamka). Pojawia się najczęściej od 3 do nawet 60 dni od ukąszenia!
• Przy objawach podobnych do grypy,
• Przy pojawieniu się objawów takich jak: wysoka temperatura, powiększenie węzłów chłonnych, bóle mięśni i stawów, bóle głowy,
• Przy każdym niepokojącym nas objawie.

Kleszcze są niebezpieczne i sieją postrach wśród wielu osób, ale nie musimy zamykać się w domu w obawie przed ugryzieniem. Ważne jest, abyśmy mieli świadomość zagrożenia i wiedzieli jak można się przed nimi chronić, jak je usunąć i na co zwrócić uwagę po ugryzieniu.

Więcej informacji na temat kleszczy znajdziecie w poradniku "Jak się chronić przed kleszczami".